Cierges-sous-Montfaucon, kerk Saint-Martin
Deze neoromaanse kerk werd in het midden van de 19de eeuw gebouwd en werd gerestaureerd door de architecten Henri-Gabriel Gautruche en Maurice-Charles Martineau volgens een in 1927 goedgekeurd project. In 1939 wordt een beroep gedaan op Duilio Donzelli en zijn zoon Dante (1909-1999) voor het versieren van het koor en de triomfboog met muurschilderingen en voor het uitwerken van de preekstoel.
De thema’s van de geschilderde taferelen zijn dezelfde als die in de andere kerken uit de Maasstreek. De liefdadigheid en de droom van de heilige Martinus of Sint-Maarten, bisschop van de stad Tours in de 4de eeuw en patroonheilige van de kerk, zijn uitgebeeld in het koor. Aan de ene kant de heilige als Romeinse soldaat die zijn jas deelt en aan de andere kant Christus in een mandorla die verschijnt in zijn droom. De iconografie en de compositie zijn verwant met deze van Koeur-la-Grande. De Genadestoel op het gewelf doet denken aan het decor van Lamorville. In de apsis staat Christus Koning recht op de aardbol; hij heeft een boek bij met een inscriptie uit het Evangelie volgens Johannes: ‘Ik ben de weg, de waarheid en het leven’.*. Deze thematiek verwijst naar de kerken van Belleville-sur-Meuse, Seuzey, Hannonville-sous-les-Côtes en Rouvrois-sur-Meuse.
De triomfboog is versierd met engelen die qua esthetiek sterk aanleunen bij de art deco: vlakke kleurtinten, stilering van de lichamen en de plooienval, geometrisering van de vormen. De lang uitgerekte wolken getuigen hiervan. Is dit het werk van Dante Donzelli, die er een stijl op nahield die veel zuiverder was dan die van zijn vader? De compositie bevat engelen op drie niveaus. Bovenaan zitten er twee op hun knieën, met de handen samengevouwen: zij aanbidden een kelk met erboven een hostie. Eronder schudden er twee een wierookvat, terwijl aan de voet van de boog drie engelen zingen en nog eens drie muziek maken.
Opmerkelijk is de preekstoel die wordt ondersteund door een gebeeldhouwde engel en die versierd is met een Tetramorf. Op de zijpanelen heeft Duilio Donzelli verschillende technieken gebruikt: de symbolen van de Evangelisten zijn uitgehouwen in verzonken reliëf en dan geschilderd, de nimbus wordt afgegrensd met stukjes verguld inlegwerk. Dit is de enige preekstoel van de hand van Donzelli in het hele Maasgebied.
* Inscriptie ‘EGO SUM VIA VERITAS ET VITA’ (Johannes 14, 6).
Genadestoel: bijzondere voostelling van de Drievuldigheid waarbij de Vader het kruis van zijn Zoon vasthoudt, terwijl de duif van de Heilige Geest tussen deze twee personages zweeft.
Liefdadigheid van de heilige Martinus of Sint-Maarten: gebeurtenis die zich zou hebben voorgedaan in de winter van 337. Terwijl hij garnizoen houdt in Amiens, ziet Martinus een bedelaar zonder kleren die staat te beven van de kou. Martinus scheurt zijn jas in twee helften en geeft een ervan aan de arme sukkelaar (hij kan niet meer geven dan de helft, want de andere helft is eigendom van het Romeinse leger). De volgende nacht verschijnt Christus in de droom van Martinus: hij is gehuld in de halve jas en hij bedankt hem voor zijn daad van liefdadigheid.
Nimbus: lichtcirkel, lichtschijf rondom het hoofd van heilige figuren, van vergoddelijkte helden, van God of van heiligen.
Tetramorf: afbeelding van de vier Evangelisten in hun allegorische vorm (de mens voor Matteüs, de arend voor Johannes, de stier voor Lucas en de leeuw voor Marcus), geïnspireerd op het visioen van Ezechiël (Ezechiël 1, 1-14) en op de beschrijving van de vier levende wezens van de Openbaring.
Wierookvat: een soort parfumfles die aan een ketting hangt en waarin wierook wordt verbrand. Het wierookvat wordt tijdens de ceremonies heen en weer gezwaaid, als symbool voor de gebeden van de gelovigen die opstijgen naar God.